Bài viết gần đây nhất mà tôi gửi cho
Báo Phụ Nữ là Kỷ lục đời người, nhân mừng thọ NSND Phùng Há 99 tuổi. Ấy vậy mà
chỉ hơn hai tháng sau, tôi lại ngồi gõ những dòng chữ đầu đề “Vĩnh biệt NSND
Phùng Há”. Học giáo lý Phật, cố gắng thấm nhuần cái triết lý vô thường, vô ngã
kia, nhưng sao đứng trước sự thật này, cái khoảng cách mong manh, bất chợt giữa
sinh – tử vẫn khiến tôi thất thần, hụt hẫng và đau đớn…
Nhớ một trong muôn vàn chuyện cũ,
hồi còn ở đoàn Dạ Lý Hương, sau suất hát Yêu người điên vào tối thứ sáu, tôi
đang vội vội vàng vàng chùi lớp phấn son để kịp cùng bạn bè lên Đà Lạt nghỉ
ngơi thì bất ngờ, má Bảy đứng ngay sau lưng tôi. Bà nói nhẹ nhàng: “Nghề mình
có mỗi cái mặt, tối nào cũng phải son phấn lên nên con nhớ lau chùi kỹ kỹ chút,
nhẹ nhẹ tay thôi. Giữ cái mặt cho nghề, cho đời để còn hát, còn trả ơn khán giả
nghe con…”.
Cũng may mà má “phát hiện” sớm nên
từ đó, tôi đã biết nâng niu hơn, chăm sóc hơn gương mặt của mình. Trước mỗi
suất hát, trang điểm kỹ đã đành. Màn đóng, tôi lại tẩy rửa kỹ càng hơn. Tựa như
ông thầy đờn trả lời khi tôi hỏi vì sao ngày nào sau đêm hát ông cũng xuống dây
đờn: “Không xuống, bây để dây lên hoài, đêm mai nó căng nó đứt à. Mình biết
nghỉ thì đờn cũng biết nghỉ chứ con…”.
Nhưng khi đã đặt chân vào chốn… danh
trường, bạn nào chỉ giữ khuôn mặt mình cho một đêm hát, có khi là cả một đời.
Bởi, gương mặt không chỉ riêng là danh dự, vị trí, nhân cách của bạn, nó còn
thuộc về trách nhiệm với công chúng, với cả sự khen – chê, yêu – ghét hồn nhiên
và… thất thường nữa. Gương mặt hóa ra lại là bóng dáng của trái tim, của khối
óc, của những lời nói, hành vi, ứng xử… trong nghề, trong đời.
Mới đây thôi, bà chắc lưỡi bảo: “Làm
nghề hát, may lắm mới gặp được người vừa thương mình, hiểu nghề để chấp nhận
cho mình, con hả?”. Cũng chính vì “giữ mặt” cho nghề, cho khán giả mà bà cự
tuyệt mối tình với người thầy, người tri kỷ năm xưa. Bà lập luận cho chính nỗi
đơn độc của mình: “Đêm qua, mình hát tuồng dạy người ta giữ chung thủy, son sắt
thờ chồng. Sáng ra mình lại đi giựt chồng người khác. Ai coi cho được hả con.
Má thà để ông Năm trách còn hơn phụ lòng khán giả…”.
Lần Hội Sân khấu tổ chức buổi tiệc
nhẹ sau khi tôi bảo vệ luận án tiến sĩ, giữa bao nhiêu lời chúc tụng, má Bảy đã
hướng về phía chồng tôi, nói: “Tôi thay mặt Bạch Tuyết và biết bao nhiêu nghệ
sĩ xin có lời cảm ơn cậu Chales Đức, một người chồng vừa chấp nhận cho vợ theo
nghề, vừa mong mỏi cho vợ bồi đắp tri thức… Không phải ai cũng làm được điều
đó”. Tự nhận mình “không nhiều chữ nghĩa” nhưng từng hành vi, nghĩa cử của bà
luôn trọn vẹn trước sau, là vậy.
Hơn nửa đời người, tôi ghi nhớ bài
học sau đêm hát năm nào, để đến đêm 4/7, rạng ngày 5/7, khi trời chuyển về
sáng, tôi ngồi đây, ôm lấy gương mặt thanh thản của bà, nhẹ nhàng, kỹ lưỡng, ân
cần thoa lên đó một lớp phấn nhẹ, tô chút son hồng, kẻ lại đường chân mày, mí
mắt. Sinh tiền, ngay cả khi đang bệnh nặng, bác sĩ lập tức có mặt để khám, bà
vẫn thều thào bảo: “Cho tôi sửa soạn lại một chút rồi hãy mời bác sĩ vào. Mình
là nghệ sĩ, để mặt mày, tóc tai vậy là không được với khán giả…”. Giờ, khi bà
đang thực hiện một chuyến lưu diễn xa, lẽ nào lại không điểm lại chút phấn son
để giữ cái nhan sắc nghệ thuật này mãi mãi cho đời, cho người…
NS Bạch Tuyết – Báo Phụ Nữ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét