Hoàng hậu hai vua

HOÀNG HẬU HAI VUA 

Kỷ niệm năm mươi năm Nhà hát cải lương Việt Nam

Giải thưởng tác phẩm xuất sắc nhất năm 1997 

Tác giả: Lê Duy Hạnh

Đạo diễn: Minh Hải 

Trang trí mỹ thuật: NSND Lương Đống

Âm nhạc: NSUT Thanh Hải 

Diễn viên: NSUT Bạch Tuyết

Phần 1

Nhạc thờ cúng tôn nghiêm. Khói sương ở phía sau. 

Dương Vân Nga đứng bên trong vòng tròn - biểu tượng của dòng thời gian - Hồi tưởng. Ánh sáng chuyển từ Đen - Trắng – Folo.

Hai bên là hai cột trụ, treo hai bức phướn tượng trưng cho hai triều đại Đinh – Lê. Ánh sáng vàng Folo chiếu vào hai cột trụ này. 

Tiếng vang.

- Đã ngàn năm trôi qua, sao dời vật đổi mà ta không thể nào quên được tiếng chuông báo tử vào buổi chiều hôm đó !

(Âm nhạc chuyển động mạnh. Những quần sáng chuyển động mạnh. Dương Vân Nga chuyển động xoay người theo vòng tròn như sự chuyển động của thời gian q quay ngược về quá khứ. Hồi chuông báo tử đổ liên hồi. Dương Vân Nga bừng tỉnh )

- Ai chết ? Không lẽ là Người ? Nhưng nếu không phải là Người thì sao lại có tiếng chuông báo tử liên hồi bất tận ? Đúng là Người rồi ! Mà không đúng ! Người vừa mới bàn với ta việc triều chính, giao cho ta việc hậu cung, căn dặn ta những điều cần phải dạy bảo hoàng tử. Tài giỏi như Người, dũng lược như Người, diệt được nạn 12 sứ quân, thống nhất sơn hà lên ngôi hoàng đế thì ở thời buổi thanh bình này còn ai hại được Người, nhưng nếu không phải Người thì ai, đâu còn ai trừ Đức Vua. Chỉ khi nào là Đức Vua mới có giọng chuông liên hồi khủng khiếp đó.

Tiếng chuông còn đổ không ? Hình như không ! Mà hình như còn ! Nhưng đã nhỏ lại, nhỏ hẳn đi…

( Thét lên)

Trời ơi ! Không còn tiếng chuông mà là tiếng sấm, tiếng sét đang đánh thốc vào tai ta , đang làm vỡ tung đầu tóc của ta. Hoàng đế đâu rồi ,Người ở đâu?!. Đức vua đã bị hãm hại. Trời hỡi ?! Nhưng một người tài hèn như hắn làm sao hành thích được Đức Vua. Hắn đã hành thích Đức Vua bằng cách nào? Đổ thuốc độc vào tai khi Người đang ngủ ? Khốn kiếp quá. Tai của ta chỉ nghe tiếng chuông báo tử mà đã long lên muốn vỡ tung đầu óc. Vậy mà tai của Người phải chịu thuốc độc đổ vào ! Trời hỡi ! Còn hành động nào tàn nhẫn hơn ? ( Im lặng, xúc động tột cùng)

Một vị vua dày công đức, nhiều dũng lược. Một người chồng đầy tình nghĩa sao lại có thể bị tử vong oan ức, thảm thương như thế này ? Trời hỡi ( Gục khóc. Tiếng trống thiết triều đổ liên hồi. DVN bật dậy) 

- Hãy giải hắn đến đây. Bắt hắn phải quỳ!

(Âm nhạc)

Không ! Hắn không được quỳ trước mặt Đức Vua, mà phài phải quỳ sau lưng ở đằng xa kia kìa ! Ta không muốn trăm năm sau, ngàn năm sau, còn có người thấy ai đó mà tưởng là hắn, tên tội đồ kinh tởm nhất trong lịch sử nước nhà.

Này tên kia ! Nghe ta hỏi, vì sao ngươi hành thích đức vua ? Sao nhà ngươi run lập cập và hèn nhát đến như vậy à ?Ngươi nói sao ? Ngươi bảo ngươi nằm mơ thấy ngôi sao lớn sa vào trong miệng và như vậy là ngươi đã tới số được làm vua ! Trời ! Trời hỡi ! Còn có ai ngu muội như cái tên này không ? Vì một giấc mơ được làm vua mà hắn đành tâm giết chết một vì vua đã tốn bao công sức dẹp các sứ quân thống nhất sơn hà. Ta không chỉ xử tội ngươi mà còn phải nguyền rủa cái giấc mơ đầy hoang tưởng chất chứa tâm địa độc ác của nhà ngươi nữa kìa !

Hỡi đức vua ! Người đã không chết trong chiến trận, trước lằn tên mũi giáo mà cuối cùng phải chịu chết vì kẻ tiểu nhân ti tiện này ! Bình thường, nó nịnh nọt, phỉnh phờ,tỏ vẻ trung thành. Vậy mà ai ngờ trong bộ óc đặc sệt sự ngu ngốc kia lại chứa đựng giấc mơ đứng đầu thiên hạ, dùng thủ đoạn hèn mạt để tranh giành quyền lực với kẻ tài gỏi gấp vạn lần mình, nuôi mộng tưởng cai quản người khác tài đức còn gấp trăm, gấp vạn lần bản thân mình.

Hỡi trời ơi ! Tại sao ông lại ban cho những đứa ngu xuẩn ác độc như thế này được quyền mơ những giấc mơ chỉ giành riêng cho người tài đức. Giấc mơ của chúng nếu được thực hiện được sẽ làm khổ biết bao người. Chúng còn làm khổ cả dân tộc đất nước cho đến bao giờ mới chịu thôi ?

( Ra lệnh) 

Hãy đem hắn ra pháp trường, xử tội cả giấc mơ của hắn ! Hãy bửa đầu hắn ra, chấm dứt cuộc đời hắn đồng thời chấm dứt vĩnh viễn giấc mơ ngông cuồng đó !

( Nhìn chung quanh. Mệt mỏi)

Còn bây giờ tất cả hãy lui ra ! Ta muốn ở đây một mình với đức vua !

Nhạc cung đình Huế

Không còn ngàn lau.

Không còn tuổi nhỏ 

Mãi trôi đi theo tháng rộng năm dài.

Lưu lại đời người như giọt sương đêm 

Mãi mãi đi tìm

Ngày ấu thơ biết bao giờ quay lại… 

Nắng lên sương rụng đêm về

Sương đọng sương… 

Giọt nước của đất trời

Như một kiếp người 

Khi tụ…

Khi tan… 

( Lối) – Đinh Lang ơi ! Chàng có biết chăng đất thảm trời…

Tứ đại oán

…đau ! Chuyển động lôi phong thương hãi tang điền

Còn nữa đâu, đấng quân vương tài năng dũng lược phi thường 

Thu phục sứ quân, thống nhất sơn hà

Ôi ! Chuyện nước nhà đành bỏ lại đi xa… 

Vọng cổ

( Câu 15)… Đinh Lang ơi ! Thiếp gọi chàng trong cách ly sinh tử của đôi miền. Tiếng gọi âm vang của lời hoài niệm tối tân hôn, thềđồng tịch đồng sàng, sống bên nhau trọn đời mãn kiếp.Nay tất cả đã trôi xa như khói mây đi về giữa trời cao đất thẳm. Để lại cho thiếp mang vành khăn tang trắng, mang nỗi đau trĩu nặng kiếp con người.

(nói) Chốn cung di gió lạnh tràn về. Thiếp như người đang lạc bước giữa bãi chiến trường đã tan hồi trống trận. Gió thốc bụi mờ một mình một bóng, nghẹn ngào chết lặng bên xác người thương.

Thơ: Gió trần ai ! Thui thủi cọng tơ trời.

Sương muộn nắng tan nẻo đời dong rủi... 

-Nửa tỉnh nửa mê, nửa chìm nửa nổi

( Xuống song loan xề) ...bể trầm luân cuồn cuộn sóng theo về ! Gãy cánh uyên ương lỗi nhịp sắc cầm, cô phụ tang môn khúc đoạn trường thổn thức. Nơi miên viễn hư không giữa đất trời đôi ngã, chàng có nghe trọn lời " Ai điếu bi ca "./.

LÝ TRĂNG SOI

( Dàn đồng ca)

Người nằm đây...còn nghe tiếng gió bay trong chiều

Sáo diều ru êm thả trâu lưng đèo... 

Ngày còn thơ mơ giấc mơ sơn hà

Nhưng giờ đây, hồn thiêng sông núi tiễn bước người đi. 

Ngàn lau đang trải khăn tang,

Thương khóc cùng đất trời Hoa Lư. 

Phần 2

DVN - (Nói) Cả kinh thành để tang vị hoàng đế đầu tiên của dân tộc. Ta nghe như có muôn ngàn tiếng khóc, ta thấy giọt nước mắt lăn dài để tiễn biệt một người vừa mới ra… 

NAM AI

....ra đi . Để nuối tiếc lại cho muôn người

Máu ứa trái tim. Đau xót ngậm ngùi ! 

Lúc sinh thời ta đã nghĩ gì đây ...

Kia chức trọng quyền cao, nọ vinh hiển tột cùng 

Để làm gì khi không cùng đau khổ với muôn dân

Để làm chi ? Khi chưa thắm đậm hồn dân tộc ... 

Vua hay thứ dân cũng sinh tử đi về !

Nhưng dân tộc mãi trường tồn. 

Bởi nghĩa tình vời vợi nước non....

DVN - ( Nói) - Thiếp thần hoàng hậu Dương Vân Nga, ấu quân Đinh Toàn cùng ba quân tướng sĩ xin đồng bái lạy. Vĩnh biệt hoàng đế Đinh Tiên Hoàng !

DVN - ( Nói) -Trống điểm canh năm, tiếng gà xao xác gáy...Lại thêm một đêm thức trắng lo toan chuyện nước chuyện nhà. Lẽ ra trong đau đớn tột cùng ta đã chết theo Tiên đế. Nhưng rồi sợi dây giữ ta còn trên dương thế lại chính là đứa con của Ta với Người. Biết làm sao được, con ta cứ phải kế vị, phải ngồi lên ngai Vàng, và ta không còn là người mẹ bình thường như những bà mẹ khác với những thiên chức đã có, mà ta trở thành mẹ của Vua - Hoàng Thái Hậu buông rèm nhiếp chính. Bao nhiêu công việc từ trong triều nội đến ngoài quan ải, từ các bậc thượng tướng đại quan , đến quân sĩ, thứ dân... ta đều phải để mắt vào, phải có bút phê, phải cho ý kiến. Bước vào chính trường như ta , mọi thứ đều như nghiêm cấm, còn thời gian nào để ta thưởng ngoạn niềm vui nét đẹp với đời. Ta bây giờ như ngồi trên con thuyền nhỏ ra khơi mà trùng dương mênh mông kia phải biết chống chèo để đi để tới. Vận nước như sóng bạt ngàn khi chìm khi nổi, liệu mẹ con ta có giữ được cơ đồ?!

DVN - Con ơi ! Mẹ nói với con những điều cần có của nhà Vua.

Con lắng nghe mà mắt lạc thần như xa lạ lắm 

Tuổi của con ... hồn nhiên trong trắng

Vì con đã là Vua ! Không được nói dạ thưa, 

Phải tập truyền mệnh lệnh !

Con nên nhớ, làm Vua đứng đầu trăm họ thì việc nước .... 

DUYÊN KỲ NGỘ

 ...việc nhà. Tự khắc tự sinh !

Chiếc ngai vàng kia bóng hình ẩn chứa. 

Ngồi vào đó phải chịu gương đời,

Ba bên bốn bề đêm ngày soi thấu ! 

Đức kém dễ bày ra, tài hèn khó che dấu,

Tâm loạn không thể công bằng, 

Trí mòn mong gì sáng suốt !

Còn đó vết hằn sứ quân, khi tiên vương thống nhất sơn hà. 

Còn đây nỗi đau khi dựng cơ đồ

Thật ở đời đôi lúc thật là mơ 

Có Tâm có Tài còn chữ Lực nhớ khắc ghi,

Mỗi khi muốn dùng lực với đời, 

Phải giữ lòng mình, thắp sáng chữ Tâm.

DVN - (Nói) Thà ta nói với chiếc ngai Vàng còn bỏ trống để nhớ lại lời cha con việc nước luận bàn, còn hơn đem lời này nói lại với con. Nhưng đã làm Vua con phải nghe, phải hiểu. Thời thế đẩy đưa, Ta phải làm nhiếp chính, phải giữ ngai Vàng cho con của Ta với Người. Trên vai Ta , trong đầu ta luôn luôn như bị mang sức nặng ngàn cân, bước tới không xong, bước lui chẳng được . Con của ta có chuẩn bị làm Vua đâu, còn Ta, có bao giờ Ta nghĩ rằng vào một lúc nào đó Ta phải quyết định chuyện trọng đại của quốc gia, của dân tộc, Ta đang như hụt hơi, ta như đang hụt hơi cheo leo bên bờ vực hố thẳm muôn trùng ngược dốc gắng trèo lên. Cánh chim chiều mỏi mệt ở sườn non, hoàng hôn xuống nhận chìm trong mờ mịt. Dương Vân Nga này đang ngược sức, ai là người tiếp lực một lần thôi?!?

DVN - (Nói) Ai , Ai đã mang tới cho Ta những cánh hoa trong vườn thượng uyển. Lâu lắm rồi Ta đâu còn được ve vuốt những bông hoa... Ai , ai là người đã chia sẻ cùng Ta chút hơi ấm , chút tình, chút nghĩa. Mười cánh hoa cùng toả mùi hương. Có phải là Thập Đạo Tướng Quân?!. Mà không, không có lẽ, đó là trang dũng tướng đứng đầu ngàn binh sĩ, uy đức nghiêm minh luôn luôn giữ tôn ti trật tự, vậy thì tướng quân Lê Hòan lẽ nào lại dâng hoa cho ta. Hay là một ai khác, một cung nhân, hay một phi tần nào đó. Không, nếu ai khác thì tại sao lại dâng cho Ta mười cánh quân, mười cánh hoa gởi đến mười Đạo quân, chắc là thập Đạo tướng quân Lê Hoàn rồi. Những lúc lâm triều ngồi sau cánh rèm quan sát bá quan văn võ ta luôn bắt gặp ánh mắt của tướng...

Kim Tiền Bản

...quân nhìn mẹ con ta vô cùng ái ngại,

Mọi việc của triều trung ông đệ trình lên mẹ con ta. 

Ta luôn đợi ý kiến của tướng quân rồi dựa theo đó mà định đoạt

Đôi lúc ta cố tìm những lý lẽ khác hơn để thể hiện uy quyền của riêng ta. 

Nhưng ta chưa bao giờ vượt qua được tứơng quân

Ông như thần hộ mệnh thay Tiên đế lo cho mẹ con ta 

Ông chưa bao giờ tỏ ra người ái quốc trung quân

Nên ta cũng chưa hề thấy ông bày trò phỉnh nịnh 

Ở tướng quân đủ đầy khoan hòa trí dũng từ tâm

Con người của ông,con người của ông quá lạ lùng khác biệt 

Cẩn trọng nghiêm minh âm thầm đường bệ

Mỗi lời nói ra mang sức nặng ngàn cân 

Phần 3

Lạ thật song giờ đây ta mới nhận diện đầy đủ về Thập Đạo tướng quân Lê Hoàn. Gần gũi lắm, và cũng thân thuộc lắm. 

Hôm nay gió Đông Bắc thổi về se lạnh

Dãy đất Trường Yên bình lặng dưới sương mờ 

Núi Mã Yên đứng đó từ bao giờ

Dòng sông Cái - nước Trời trôi bình lặng... 

Sao bỗng dưng mười cánh hoa khi lọt vào cung cấm đã khiến hồn ta lay động bâng

Vọng Kim Lang

.....khuâng khi cấm cung gió lay qua rèm

theo gió ru êm đềm tìm lối về khuất trong màn sương 

Lắng nghe bõ canh đêm trường lòng bàng hoàng khói hương người thương...

Đường đời lạnh lùng chia lìa đôi ngã hết mong tương phùng 

Nguyện hai chữ trung trinh dám đâu lỗi câu giao thề

Nhưng bao đoá hoa thay lời khiến lòng xốn xang vì ai... 

DVN - (Nói) Không chẳng qua là ta lo cho sự nghiệp của con nên cảm kích tấm chân tình của quan Thập Đạo. Hồn tiên đế hiển linh xin chứng giám tấc lòng của thiếp.Thiếp giữ mãi những hoài niệm về người, Thiếp sẽ giữ mãi....

Sương Chiều - Tú Anh

...Trong lòng ta có điều gì thay đổi

Ôi những đoá hoa mang hơi ấm nồng truyền vào tâm tư. 

Cuộc đời ngoài kia vẫn sáng hồng nắng mai

Gieo vần thơ say khiến ai thầm ngất ngây 

Ta tưởng như... nỗi niềm kia... đã chôn vùi theo tiên Vương mãi mãi...

Sau bao khắc khoải u hoài, sau những đêm dài âm u. 

Ta không còn ... nữa những hoang mang của người ở lưng chừng,

Bờ vực thẳm chông chênh. 

Khi mang nặng trọng trách quốc gia mà cảm như đang được sẻ chia

Bởi một quí nhân... tình cờ 

Đã đến với ta, với mười đoá Vô Thường

Trong giao tiếp giữa bóng đêm 

(nói) Thập Đạo Tướng Quân với mười đoá hoa , người thức tỉnh ta ý niệm sâu sa nhất trong tâm linh của đời Người. Cuộc sống không chỉ hoài niệm những gì đã qua của bóng đêm, mà phải tự dọn mình khi Trời sắp sáng...

... Như hoa lá vươn vai trong ánh nắng mai rực rỡ muôn màu

Xin cám ơn người... cám ơn đời.... 

Có chuyện gì mà trống thúc giục giã náo động hoàng cung. À, có đầy đủ bá quan văn võ, đầy đủ các đại thần. Các ông nói rằng giặc Tống động binh từ phía Bắc, giặc Chiêm đang quấy rối ở trời Nam... nên ta và ấu quân phải di giá ngay trong đêm nay. Các ông còn nói rằng giặc đang định chiếm ngay vàng ... lại chính là. Không! Ta không tin, Thập Đạo Tướng Quân Lê Hoàn không bao giờ làm như vậy. Mà nếu đó chính là sở nguyện của ba quân tướng sĩ thì tại sao ta và...

Ngựa Ô Bắc

.....ấu quân phải vào Châu Ái Châu Hoan.

Rời bỏ một Kinh Đô để giữ ngai Vàng cho họ Đinh 

À, các ông định tìm về quá khứ

Cái ngày mỗi lãnh chúa hùng cứ một phương, 

Vì dòng họ phe đảng cá nhân

Tiên Đế bao năm nằm gai nếm mật 

Thống nhất nước nhà vì hạnh phúc của muôn dân.

Sự nghiệp dở dang nửa chừng đứt đoạn 

Nhưng tâm nguyện của Người chúng ta quyết giữ

Một dãy non sông của nòi giống Tiên Rồng. 

Đừng vì tham vọng riêng tư làm cho vận nước rối bời

Gây chiến chinh máu lửa ngập Trời 

Cốt nhục tương tàn bởi xáo thịt nồi da

Hãy nổi trống lâm triều ta muốn được tỏ tường mọi lẽ 

Và hãy thấp sáng Hoàng Cung để cho Ta nhìn tận mặt từng người....

Giặc sắp động binh lành ít dữ nhiều.Các ông từng đã trải chiến chinh cùng Tiên đế, chắc các ông thừa hiểu cái giá phải trả khi bước vào cuộc binh đao. Thua thì nhục nhã, Thắng được vinh quang. Nhưng đâu phải chỉ có vinh quang giành cho người chiến thắng mà còn có cả mất mác đau....

Phụng Hoàng

.....thương... trên những vành khăn tang trắng

Còn nữa những kiếp đời tàn phế, 

Chịu dâu bể đoạn trường, tủi nhục trăm đường trên vạn nẻo trần ai...

Tiên Đế đã sa băng, khi sự nghiệp vang dội lẫy lừng. 

Giấc mơ của một đất nước hùng cường

Tại nơi đây - các đại thần hiện diện 

Ai tự coi mình là chiến hữu của Tiên Vương

Tiếp nối oai linh của giống dòng Đại Việt 

Ai đắm mình trong giấc mộng vương quyền

Ôi nghĩa nước tình dân sao nỡ phụ cho đành?!... 

Phần 4

DVN: Ta sẽ không giữ quyền Nhiếp chính. Ai trong các người sẽ làm việc ấy thay ta ? Ấu quân còn nhỏ. Ta phận đàn bà . Phò Vua, dạy Vua không thể chỉ có tình mẫu tử. Điều hành quốc gia là chuyện chung chất chứa nhiều sinh tử, chứ đâu phải phải chuyện nhà của mẹ với con.Chuyện muôn dân, chuyện nước non khác với chuyện gia đình, chuyện riêng của dòng họ.Dưới ánh gươm thiêng Tiên Đế, Thiếp chợt ngộ ra rằng Thiếp không thể nào đủ sức tiếp tục điều khiển cơ nghiệp của Người để lại,ngộ ra điều đó mà Thiếp vẫn ngồi yên để hưởng chút danh thừa, hưởng chút bổng lọc sợ phải nghe lời oán trách, thích ton hót giọng nịnh thần thì cuối cùng Thiếp sẽ bị vùi chôn xuống tận cùng vết nhơ lịch sử. 

DVN: Sao các người lại ngạc nhiên khi một bà Hòang dám nói lời tự thú. Bà Hoàng, phải , Hoàng thái hậu Dương Vân Nga là ta đây, ta vẫn chỉ là người, muốn sống hồn nhiên biết khóc biết cười.... Ta có một trái tim muốn được yêu, thèm được sống. Ta có đôi mắt nhìn cuộc đời cháy bỏng ...Vậy mà với vai trò nhiếp chính vừa qua ta phải tự đào huyệt để chôn tất cả vào lòng.

DVN: Ai trong các người sẽ giúp ấu quân lo toan việc nước. Ai trong các người nhận thay ta làm nhiếp chính đại thần. Các ngươi im lặng. Các ngươi trước kia cùng Tiên đế sống chết bên nhau, khi Tiên đế mất chính các ngươi tôn ấu quân thay Tiên đế và cử ta làm nhiếp chính, các ngươi hàng ngày gặp mặt cùng lo việc nước việc dân, các ngươi tự hiểu mình và hiểu bạn đồng liêu hơn ai hết, chắc các ngươi phải biết ai xứng đáng làm nhiếp chính đại thần chứ, tại sao tất cả lặng im ?!

DVN: Có phải vì chức tước này có quyền tối thượng, chỉ dành cho một người xứng đáng mà thôi?!Có phải khi bình thường thì thấy người khác hơn tôi nhưng khi ngồi trên ghế thì tôi phải là người ngồi cao hơn tất cả. Cái Tôi - cái bản ngã của một con người là hết sức cần thiết khi có được chữ Nhân , nhưng đó cũng sẽ là mầm tai hoạ cho bất cứ ai nếu mất đi chữ Nghĩa. Xin hãy tiến cử cho ta một người. Hay là có một người tự nhận đảm đương nhiệm vụ. Hỡi các Đại Thần hãy nói đi, hãy cho biết chính kiến của mình đi, sao tất cả vẫn lặng thinh. Chẳng lẽ, ta lại phải nói lời quyết định ư?

DVN: Quốc công ! Ông là người dày công hạn mã,bạn của Tiên Đế từ thuở hàn vi lúc bẻ cờ lau cùng nhau tập trận Ông đã vì nhà Tiên Đế mà đánh Nam dẹp Bắc lập nhiều chiến tích mãi được lưu danh. Nhưng mà ... vì ông chỉ nhớ tới chiến tranh nên luôn luôn nghĩ mình là đại công thần bậc nhất, ông ít chú tâm vào việc lo cho dân, cai trị nước. Ông thích dùng luật hình trừng phạt hơn là tìm cách thuyết phục chúng dân. Ông có chữ Tài nhưng chưa đủ chữ Tâm. Vậy thì ta sẽ không thể giao cho ông quyền Nhiếp chính.

DVN: Quan Ngoại giáp ! Ông chung họ chung huyết thống với Tiên Vương. Ta biết, ta biết hiện giờ ông là người yêu thương ấu quân nhất. Ông trung thành với Tiên vương với ấu chúa nhất, bởi vì hơn ai hết ông phải bảo vệ ngai Vàng cho dòng họ nhà Đinh. Nhưng mà việc thống nhất giang sơn không phải chỉ một mình họ Đinh làm được! Huống chi bây giờ lo cho dân cho nước để trăm họ được nhờ lại càng không phải chỉ có một họ Đinh. Ông có được lòng Trung nhưng chưa phải Trung với nước . Ông có được chữ Nghĩa nhưng chưa phải là Nghĩa đồng bào. Ta không vì một họ mà đặt lên trên trăm họ. Cho nên ta cũng không chọn ông để trao quyền Nhiếp chính .

DVN: Còn Tướng quân ? Tiên đế đã kể cho ta nghe có lần Người bị các sứ quân vây hãm, hết đường tiến không đường thoái. Trước mặt là biển khơi, sau lưng là núi dựng, trận địa đầy tên bắn. Chỉ có một người xông vào chỗ chết giải vây. Tiên đế mang ơn cứu mạng nên đã cùng ông kết giao huynh đệ... Nhưng mà, ông chỉ thích làm việc lớn, chê việc nhỏ. Ông cứu Vua nhưng không sẵn sàng cứu lính. Ông chăm lo cho ấu chúa nhưng ít nghĩ đến thứ dân. Phàm ở đời, không ham việc nhỏ thì làm sao việc lớn được thành. Không biết yêu thứ dân thì lo cho Vua chúa để làm gì ? Ta - tuy phận nữ nhi nhưng quyền nhiếp chính làm sao mà trao cho ông được.

DVN: Còn Thập đạo tướng quân Lê Hoàn ! Với họ Đinh không ruột rà, thân thuộc. Ông cũng không phải là bạn của Tiên đế từ thuở chăn trâu. Trong chinh chiến dãi dầu nắng mưa cùng binh sĩ, biết nhường miếng ăn cho lính, biết lo áo mặc cho quân. Khi đã làm quan lớn ở triều trung biết can gián Vua để giữ gìn phép nước. Tiên đế mất biết giữ gìn sau trước, tôn ấu quân rồi luôn giữ phép làm tôi, lo cho người khác được vui, hiểu được chuyện lớn của giang sơn, và cả chuyện riêng của mỗi con người vô cùng tinh tế. Trước mặt các Đại thần , quyền Nhiếp chính từ nay, ta trao cho Thập đạo tướng quân Lê Hoàn !

Đây, gươm Tiên đế và cả gian san, mẹ con Ta, đất nước này trong cậy vào tướng quân Thập Đạo. 

(Thơ)

À ơ, mộ Tiên Hoàng còn chưa xanh cỏ

Đinh Toàn còn nhỏ lệ rõ hai hàng... 

Rằng mẹ bước dọc bước ngang...

Nhưng quan thập Đạo giang san nhà chồng. 

Ta không hiểu nổi tại sao có những con người sung sướng cợt đùa khi đưa bóng dáng tà ma vào lâu đài thần thánh ? Ta cũng không hiểu nổi tại sao có người thích làm điều ác để nhởn nhơ trong cõi đời này, loại người mà ý tưởng trong giấc mơ cũng mang mầm bệnh hoạn. Nhớ lại khi là Hoàng hậu của vua Đinh. Ta thấy mình vô vùng nhỏ bé, lúc nào cũng mong được chở ....

NGỰA Ô NAM

..... che. Được trọn đời hầu hạ quân vương.

Ta nép mình trong hạnh phúc, 

Chiều chuộng từng ước muốn của Đức Vua

Giữa điện ngọc cung son 

Nhưng bão tố cuồng phong đất bằng sóng dậy

Trời đổ mưa giông vây kín nẻo đời, 

Biển trần ai chèo chống rã rời .

Ta kinh hoàng khi chợt nhận ra.... 

Hào quang Tiên Đế đã bay xa

Một mình ta phải lo toan chuyện nước chuyện nhà, 

Thay Tiên Vương chống đỡ san hà .

Trong đau đớn tột cùng ta giật mình ngoảnh lại, 

Chợt thương mình xót xa !!!

Phần 5 

_ Vua mất đi, gánh nặng gian sơn, chính sự bộn bề. Thui thủi đi về giữa đôi vầng Nhật - Nguyệt . Ta tưởng như đã tìm thấy lại mảnh gương đời đã mất, ta như là cành cây ....

ĐOẢN KHÚC LAM GIANG

.....non. Bị bứt ra khỏi thân, cội rễ không còn,

Bầu trời mênh mông ... 

Từ quá khứ buồn đau,

Xưa lối về đường hun hút sầu 

Nay sáng ngời ngàn sao chói loà ...

Ta ngộ ra còn có tình yêu bức phá 

Ta như thoát khỏi dòng sông tìm về biển cả

Ra khỏi lòng sâu...Cánh chim vút thẳng lên trời 

Hát câu tương hội giữa biển trời bao la

Cánh chim đơn côi giã từ màn đêm u tối...! 

Thơ

À ơi... Chén tròn móp đĩa vuông

Tích hay không hát lại diễn tuồng bội vong 

Chứ đẹp chi một dạ hai lòng

Gió Trăng bà chuộng - Mộ chồng bà chê 

_Ôi lời thị phi vô cùng ác độc...Tiên Vương ơi hồn phách còn lẩn khuất xin hãy về chứng giám, nếu việc trao quyền cho Thập Đạo Lê Hoàn còn ẩn chứa tà tâm, giữa nơi đây Thiếp xin trời chu đất diệt. Bằng ngược lại thì lời thị phi như lớp bùn đen phủ đáy hồ thăm thẳm bồi bổ nụ sen tươi thêm ngào ngạt hương đời ...

Nhạc Chèo - Cải biên

Thần thiếp vái van trời !

Mong cho non nước bình yên 

Muôn dân vui cảnh thanh bình

Trước vong linh người, thiếp nguyền sẽ mãi, 

Giữ chặt tay chèo, giữa muôn trùng khơi.

Dẫu rằng sóng gió...thiếp luôn giữ trọn niềm tin ! 

- Trời hỡi ! Lửa . Lửa cháy rực mặt sông, máu loang mờ mặt nước. Các đại thần đang liên kết nhau để tiêu diệt Lê…

Xàng xê

…Hoàn. Ta đã đúng hay sai ?

Khi chọn tướng quân để trao quyền nhiếp chính. 

Họ như đang uống phải bùa mê,

Quyết đưa nhau vào tuyệt lộ, 

Ôi những chiến hữu ngày nào.

Trong nguy nàn thề sống chết bên nhau 

- Hãy dừng lại đi, hãy dừng lại đi tất cả những hành động ngông cuồng nông nổi ! Ta không muốn ai trong các người phải...

Xế xảng

…chết. Trong si mê,

Trong đảo điên giành giựt bã vương quyền, 

Để dòng sông này nước mãi mãi xanh trong...

Kìa ! kìa !Một cánh đáo lóe lên, một chiếc đầu rơi. 

Thây của ai, vừa ngã xuống mạn thuyền ?!

Thập đạo Lê Hoàn ! Lê Hoàn ơi chàng đang ở nơi đâu ? 

Chàng còn sống hay đã chết rồi,

Ta muốn ôm xác chàng để khóc một lần yêu 

_ Các ông , tất cả các ông là những kẻ giết người, đã lấy mất biển trời mà ta vừa có được. À,không phải ! Lê Hoàn còn sống ! Ta vừa nhận ra được bóng chàng đứng hiên ngang giữa chiến thuyền. Nhưng trên mũi giáo, đầu ai còn tươm máu ? Trời ! Đầu của quan Ngoại giáp !...

_ Lê Hoàn ơi ! Có vinh quang gì đâu hiển hách gì đâu ? Chém đồng đội biến ta thành địch ! Nỗi đau nầy.... khủng khiếp hơn vạn lần đau ! Tại sao ! Tại Sao? ! Ôi còn nữa ! Quốc công , Quốc công bị bắt như một tù binh! Đầu trói vào cột thuyền, oán hận ngập tràn trong ánh lửa . Mới hôm nào đây xe ngựa thên thang, xênh xang võng lọng. Chúng dân cúi rạp mình " Kính bẩm....

ĐẢO NGŨ CUNG

....Quốc công . Mà nay đã ra thân tội đồ !

Đời người đeo đuổi mộng phù du... 

Sáng thân thiết đồng liêu !

Chiều trở giáo quay gươm, giết nhau như hai kẽ thâm thù 

Sao không thức tỉnh lẽ đời !

Khanh tướng công hầu như cuộc chiêm bao ! 

Sóng nước đêm nay hãy đưa lời ta đến quan Thập đạo Lê Hoàn,

Xin tha cho cố mệnh đại thần. 

Lưu chút tình lại cõi nhân gian !

Để huyền thoại " Cờ lau ", Vua Đinh cùng các bậc anh hào, 

Ngồi lưng trâu đi dựng sơn hà,

Mãi lưu truyền hậu thế ! 

(trở ai) Ôi ! Lòng thù đã biến nước sông thành lửa bỏng dầu sôi.

Nhân nghĩa đã ra đi , lời ta đành gởi lại nước non ! 

Phần 6

( Gọi về phía các chiến thuyền) 

- Hỡi các chiến binh, ai mất ai còn ? Nhiếp chính Lê Hoàn,không lẽ ông cạn tình hết nghĩa rồi sao !

( Bừng tỉnh) 

- Không ! Người cũng đau nỗi đau của ta, Người cũng khổ nỗi khổ của ta.

( Nhạc cổ của Tuồng. )

 - Kia !!!...Các chiến thuyền đang xếp thành hàng. Cờ đại tang được kéo dần lên cột buồm lớn. Tướng sĩ ba quân đầu chít khăn tang. Lê Hoàn lễ bái. Quân lính khóc than. Người chiến thắng đang mang nỗi đau của người chiến bại!

Có nơi nào như ở đây ? Đánh nhau dữ dội, kẻ thắng chiếm được đầu rồi lại khóc vì cái chết của người thua 

Ta bàng hoàng như tỉnh cơn mê.

Thời cuộc! Thời cuộc đã tạo nên những thế cờ hóc hiểm !... 

(DVN như không còn chút sức lực nào, cả thân người đổ sụp, bất lực, tan tác. )

Dòng sông buồn trắng khăn tang chiều xuống. 

Từng chiếc thuyền lặng lẽ bóng hòang hôn.

 Ánh nến này ta sẽ thức qua đêm, để cầu nguyện cho những người ra đi, cầu nguyện cho những người còn sống sót.

( Lối)

Tiên vương ơi ! 

Người ra đi để lại cho giang sơn gánh nặng

Thiếp phận đàn bà phải một mình chèo chống giữa trùng khơi 

Ánh nến buồn lặng lẽ từng giọt lệ rơi rơi

Như dãi khăn tang theo khúc nhạc đưa linh chiêu hồn tử sĩ 

Bờ sinh tử bến mê nơi những con người yên nghỉ

Ngàn thu sau trong trang sử Đại Cồ Việt 

Chuyện đau thương này mãi mãi còn ghi

Nơi cõi vô cùng nguyện anh linh Tiên đế cùng trời đất chứng tri 

DVN theo làn khói hương bay…

Cầu cho muôn dân không còn cảnh máu đổ đầu rơi vì tranh danh đoạt lợi. Cho trăm họ đồng tâm thống nhất giang sơn muôn thuở an…

Vọng cổ

( Câu 15) …bình. Ánh nến lung linh như soi thấu chuyện nhân tình. Đừng bao giờ phải chứng kiến cảnh người thắng trận, đầu quấn khăn tang, phủ phục khóc than trước vong linh của người bại trận. Mà phải làm sao cho muôn dân Đại Cồ Việt chung đời chung bóng, cùng nhau lo xây dựng cơ đồ.

(Câu 16) - Lời nguyện cầu cho dân tộc nước non đã được từ nơi sâu thẳm của đất trời chứng giám. Ánh nến đã hòa cùng ngàn sao tỏa xuống. Nơi “ vân sàng” này ta đang chờ đợi người về từ chốn biên cương. Anh linh Tiên đế đã cùng ra trận với Thập đạo tướng quân. Long bào của Người đã cùng Lê Hoàn xông pha ngoài chiến địa.

(Thơ)

Chém đầu Hầu Nhân Bảo

Buộc giặt phải quy hàng 

Non sông Đại Cồ Việt

Mở trang sử vẻ vang 

Giặc Tống hùng cường đành tan giấc mộng

Tự hào thay thánh chúa Lê Hoàn 

Phải! Cần nhân ái với người

Nhưng giặt thù phải đánh 

Hỡi đoàn quân ra trận

Nhớ lời của tổ tiên 

Hồn thiêng sông núi âm vang, tiếng chuông từng hồi vọng lại. Ta nghe cả kinh thành đang đón đợi quan Thập đạo Lê Hoàn.

(Thơ)

Thiếp chờ thiếp đợi đón chàng

Ngàn sao tỏa xuống vân sàng lung linh 

Trời mây non nước hữu tình

Tình chàng ý thiếp tình chung muôn người./. 

HẾT